به نقل از «ایسنا»

برگی از تاریخ نفت در فیلم «بهشت تبهکاران»

تاریخ انتشار: ۱۹ بهمن ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۷۰۸۴۱۰

ایسنا/اصفهان یکی از شخصیت‌های «بهشت تبهکاران» که می‌تواند برای مخاطب اصفهانی جذابیت دوچندانی داشته باشد، احمد دهقان است. او زادۀ اصفهان بود و یکی از جنجالی‌ترین روزنامه‌نگاران آن روزهای پایتخت به شمار می‌رفت. او مدیریت یکی از تماشاخانه‌های تهران در خیابان لاله‌زار را نیز به عهده داشت و مدتی هم نمایندۀ مجلس بود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

شب گذشته، فیلم «بهشت تبهکاران» هم‌زمان با چهل‌ودومین جشنوارۀ بین‌المللی فیلم فجر و چهاردهمین جشنوارۀ فیلم فجر اصفهان، در سینما فلسطین این شهر اکران شد. مسعود جعفری جوزانی، کارگردان و نویسندۀ این فیلم است؛ فیلمی که با گشودن برگی از تاریخ ملی‌شدن صنعت نفت، ستم و بیداد دادگستری را در دوران پهلوی دوم بازتاب می‌دهد.

قلمی که بلای جان شد

حسن جعفری، پسری ۲۳ ساله، پُرشور، امیدوار، امروزی، خوش‌بَرورُو و شخصیت اصلی «بهشت تبهکاران» است. حسن در شرکت نفت ایران و انگلیس واقع در آبادان کار می‌کند. این پسر جوان، اهل خواندن روزنامه و کتاب و دوستدار ادبیات است و در کنارش خود او به ترجمۀ داستان از زبان فرانسوی دست می‌زند. مهم‌تر از همه اینکه قلم جانانه‌ای دارد؛ قلمی شیوا و شورانگیز و دندان‌شکن که می‌تواند با آن از حقوق ملت، وطن‌پرستی، خائن به مردم، انگلیس استعمارگر و تیره‌روزی طبقۀ کارگر بنویسد و با همین قلم کار دست خودش بدهد!

داستان از این قرار است که همزمان با جنبش ملی‌شدن صنعت نفت به رهبری محمد مصدق و در آستانه روز جهانی کارگر که اول ماه مه میلادی است، حسن جعفری یکی از همان یادداشت‌های تمام‌عیار خود را در دفاع از حقوق کارگران و ملی‌شدن شرکت نفت می‌نویسد. از آنجا که معشوقش، فروغ، و دیگر دوستان و نزدیکانش به حزب تودۀ ایران گرایش دارند، مقالۀ او نیز از نگاه حکومتی‌ها همسو با عقاید چپ تفسیر و باعث می‌شود که حسن را زیرنظر بگیرند. این نویسنده و مترجم، به دنبال همین یادداشتش بازداشت و حسابی شکنجه و بعد از مدتی هم آزاد می‌شود. اما پس از آزادی سر از ماجراهای تازه‌ای درمی‌آورد. اتفاقاتی می‌افتد که پای حسن جعفری از آبادان گرم و پُرجنب‌وجوش و محروم به تهرانِ رنگارنگ و گرماگرم بازی‌های سیاسی آن در آستانۀ جنبش ملی‌شدن نفت باز شده و تازه از اینجاست که فیلم شروع می‌شود.

داستانی خوب با بازی‌های غیرحرفه‌ای!

پس از پایان «بهشت تبهکاران» در سومین شب افتتاح چهاردهمین جشنوارۀ فیلم فجر اصفهان، تماشاچیان، سالن سینمای فلسطین را در میان تشویق‌های خود ترک کردند، البته سالنی که نصف صندلی‌هایش خالی بود! به‌هرحال، این تشویق‌ها یعنی یک عده «بهشت تبهکاران» را دوست داشتند و آدم و اهل این فیلم بودند. «بهشت تبهکاران» فیلمی است که به گذشته نظر دارد و گوشه‌هایی از تاریخ سیاسی ایرانمان را روایت می‌کند. سینما مسیری مطلوب، پرجاذبه و هوشمندانه‌ برای معرفی «تاریخ» هر سرزمینی است. مخصوصاً در جامعۀ ما که شاید خیلی‌ها کتاب‌های تاریخی را سیاست‌زده و کسل‌کننده بدانند، سینمای تاریخی می‌تواند جذابیت‌ داشته باشد و مورد توجه قرار بگیرد.

سازندگان «بهشت تبهکاران» کوشیده‌اند تا صحنه‌هایی از تاریخ ایران معاصر را در سال ۱۳۲۹ خورشیدی، سالی که می‌دانیم نفت ایران ملی شد، به نمایش بگذارند. اصل و تمرکز فیلم بر روی تاریخ سیاسی ملی‌شدن صنعت نفت نیست و برای مثال شخصیت‌هایی چون محمد مصدق یا حسین فاطمی را در فیلم نمی‌بینیم. یکی از جنبه‌های مثبت «بهشت تبهکاران» همین موضوع است که در روایت نفتی و جنبش کارگری خود به سراغ شخصیت «حسن جعفری»، کارمند پایین‌رتبۀ شرکت نفت، رفته یا در واقع شخصیت فرودستی و گمنام‌تری را برای معرفی به مخاطب برگزیده است.

نه فقط حسن جعفری که بیشتر شخصیت‌های «بهشت تبهکاران» واقعیت تاریخی دارند و شکی نیست که بینشان برای پروراندن داستان، آدم‌های خیالی و ساختگی هم اضافه شده است و مطابقت کامل با تاریخ ندارد. یکی از شخصیت‌های این ساختۀ جعفری جوزانی که می‌تواند برای مخاطب اصفهانی جذابیت دوچندانی داشته باشد، احمد دهقان است. احمد دهقان زادۀ اصفهان بود و یکی از جنجالی‌ترین روزنامه‌نگاران آن روزهای پایتخت به شمار می‌رفت. مدیریت یکی از تماشاخانه‌های تهران یا سالن‌های تئاتر در خیابان معروف لاله‌زار را نیز به عهده داشت. و مدتی هم نمایندۀ مجلس بود. اگر هنوز احمد دهقان را به جا نیاورده‌اید، باید بگویم که مدیر مجلۀ «تهران مصور» بود که برای همۀ ما نامی آشناست. خود احمد دهقان در فیلم به فارسی معیار صحبت می‌کند. اما مادرش، صغرا بیگم متقی، تلاش می‌کند که اصفهانی حرف بزند که اصلاً نتیجه نگرفته است! هرکس اصفهانی باشد یا دست‌کم گوشش به شنیدن این لهجۀ دلکش و شیرین عادت کرده باشد، می‌داند که صغرا بیگم متقی فقط دارد سعی می‌کند که اصفهانی حرف بزند!

اگر ضعف فیلم فقط در لهجۀ اصفهانی‌ یکی از نقش‌های فرعی داستان بود، می‌شد نادیده گرفت. اصلاً می‌شد طرحش نکرد. اما مسئله این است که دیگر شخصیت‌ها نیز که به همان تهرانی خودشان صحبت می‌کنند، چندان موفق ظاهر نشده‌اند! بازی‌ها غالباً نچسب، تصنعی و دلسردکننده است. گفتن ندارد که چنین آدم‌هایی وقتی دیالوگی را هم بر زبان می‌آورند، حتی اگر دقیق و حساب‌شده باشد، آن را خراب می‌کنند! به نظرم شخصیت‌های نسنجیده و ناآزموده اصلی‌ترین خُرده‌ای است که می‌توان به این کار گرفت.

گاهی در یک اثر سینمایی شخصیتی فرعی در یکی‌دو دقیقه ممکن است، بیاید و برود اما تأثیری کوبنده و عمیق بر پیشبرد داستان و البته بر مخاطب بگذارد؛ در واقع شخصیت‌هایی زودگذر اما ماندگارند. در «شب تبهکاران»، چه نقش‌های کوتاه و چه آن‌هایی که در بیشتر صحنه‌های فیلم حضور دارند، قدرتمند و پخته ظاهر نمی‌شوند. هرچند باز هم می‌گویم، تلاش عوامل فیلم برای نشان‌دادن گوشه‌هایی از تاریخ این مرز و بوم، آن هم با تأکید بر واژگانی چون مردم و آزادی ستودنی است، اما درست و وزین ارائه نشده است. در این روایت تاریخی شاید بیش از همه همان مسئلۀ نابسامانی و دروغین بودن دستگاه‌ قضایی ایران در دوران محمدرضا شاه پهلوی اهمیت داشته باشد؛ روایت دادگاه‌هایی که به جای نشر داد و عدل در جامعه، خودشان عاملان اصلی بیدادگری بودند.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: جشنواره فجر جشنواره فجر 1402 سینما استانی فرهنگی و هنری استانی اجتماعی دهه فجر 1402 استانی اقتصادی انتخابات ۱۴۰۲ بهشت تبهکاران احمد دهقان حسن جعفری شخصیت ها ملی شدن ملی شد

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۷۰۸۴۱۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

احمد خاتمی: به زور کسی را به بهشت نمی‌بریم، جلوی ناهنجاری خواهیم ایستاد | انگ زدن بی‌حجابی را حل نمی‌کند

خطبه‌های نمازجمعه پایتخت به امامت حجت الاسلام خاتمی امام جمعه موقت تهران برگزار شد.

به گزارش ایلنا، حجت الاسلام و المسلمین سید احمد خاتمی در خطبه‌های امروز نماز جمعه تهران گفت: انتقام خداوند غیر انتقام بشر است، انتقام بشر برای این است که دل خنک شود. خطیب این هفته نماز جمعه تهران ادامه داد: بعضی‌ها زیر بار حق برو نیستند، چندین چراغ دارند و به بیراه می‌روند.

وی افزود: قرآن می‌گوید تردید نکنید ما به حساب مجرمین می‌رسیم و نابودشان می‌کنیم. آنچه را که ایران اسلامی در برابر اسرائیل انجام داد یک کار الهی بود. انتفام الهی را ایران از رژیم صهیونیستی گرفت

خاتمی گفت: این عملیات وعده بود که بخشی از آن مربوط به گذشته و بخشی مربوط به آینده بود اگر بخواهند غلط مجدد کنند سیلی محکم تری خواهند خورد.

وی افزود:در هفته گذشته مناسب نیرو‌های مسلح را داشتیم. این مناسبت‌ها می‌طلبد بگویم نیرو‌های مسلح بازو‌های پر توان ملت هستند. نیرو‌های مسلح دژ مستحکم ملت هستند، این‌ها مایه عزت دین و نظام اسلامی هستند. این‌ها اگر نبودند باید با دشمن در خیایان‌های تهران می‌جنگیدیم. مردم نیاز به این عزیزان دارند.

خاتمی بیان کرد: ۴ شنبه ۵ اردیبهشت سالگرد شهادت حضرت حمزه و عبدالعظیم حسنی بود یک روایت دیدم که زنده زنده دفنش کردند و به شهادت رساندند.

وی ادامه داد: سالروز شکست حمله نظامی آمریکا در طبس در سال ۱۳۵۹ است. خود کارتر می‌گوید برای نجات گروگان‌های‌شان کارتر می‌گوید ۶ ماه برنامه ریزی کردیم، عملیات شروع شد، طوفان شن به راه افتاد و عملیات این‌ها را به فضل خدا ناکام گذاشت.

وی تاکید کرد: روز یازده اردیبهشت روز جهانی کارگر است، مقام معظم رهبری فرمود طبق آمار نیمی از جمعیت ما کارگران و خانواده‌شان هستند و اگر حالی از این جمعیت خوب شود، حال نیمی از جمعیت ایران خوب نمی‌شود. کلمات حضرت آقا منشور است و باید‌های آقا را از جمله امنیت شغلی که آقا فرمود اجرایی و عملیاتی کنید.

خطیب این هفته نماز جمعه تهران افزود: حق مطلب در مورد شهید مطهری زیاد است، اما من فقط یک مطلب می‌گویم، علمای شیعه مرزبان بودند و انصافا شهید مطهری مرزبان بود. با تمام وجودش شهید مطهری وارد میدان شد.

وی اظهار کرد: حرف‌های زیادی زده شده است، اما یک پدیده جدید اتفاق افتاده است، در آمریکا دانشجویان به حمایت از غزه پرداختند. این مدعیان حقوق بشر ۱۰۰ نفر از دانشجویان را بازداشت کردند، انصافا مرگ بر آمریکا حقش است. استاد روابط بین الملل در آمریکا می‌گوید، آمریکا باید بپذیرد نسل جدیدش تغییر کرده است.

وی با اشاره به حمله وعده صادق گفت: آنچه را که به فضل خدا ایران اسلامی انجام داد، مستند قرآنی داشت. این عملیات نمایش قدرت نظامی ایران اسلامی بود و کسانی که نفهمیدن بفهمند، آقا فرموند مذاکره موشکی نمی‌کنیم.

خاتمی خاطرنشان کرد: برجام ۲ و برجام ۳ رفت هوا، مذاکره موشکی نکردیم و نخواهیم کرد و بر سر دشمنان می‌کوبیم. دشمن صهیونیستی در این عملیات فهمید اگر می‌گویم می‌زنیم، می‌زنیم. ما اول عمل می‌کنیم بعد می‌گویم و تا نباریم سیلاب جاری نمی‌کنیم. ما بیمارستان، مدرسه، مراکز اقتصادی نزدیم و فقط آن پادگان هوایی را زدیم که کنسولگری ما را زدند. این عملیات نشان داد دوره موشک نگذشته است.

خاتمی بیان کرد: یک جا را زدیم، اما جا‌های زیادی را هشدار دادیم و به فضل خدا همه دشمنان را جای خودشان نشاندیم. بازی با ایران بازی با دم شیر است.

وی افزود: کشور‌های عرب از ارتباط با رژیم صهیونیستی قطع کنید.

خطیب این هفته نماز جمعه تهران گفت: اگر کسانی هم ایران می‌خواهند بدانند ۸ سال متدینن از ایران دفاع کردند. حجاب از ضروریات دین است بی حجابی خلاف شرع و قانون است و به فضل خدا نظام اسلامی خواهد ایستاد. به زور کسی را به بهشت نمی‌بریم، اما جلوی ناهنجاری خواهیم ایستاد. در مسئله عفاف و حجاب دو قطبی نکنید. منطقی و استدلالی بحث کنید و انگ نزنید. انگ زدن به یکدیگر مشکل بی‌حجابی را حل نمی‌کند.